مقدمه‌ای بر شاخص h-index
H-Index چیست؟
H-Index شاخص جدیدی از شاخص‌های علم‌سنجی است. این شاخص در سال 2005 میلادی توسط Jorge Hirsch در دانشگاه کالیفرنیا ابداع شد. این شاخص در واقع با هدف ارزیابی کیفی اثر و ارزیابی کمی برون‌داد پژوهشی محققین ابداع شده است. مفهوم H-Index عبارت است از تعداد مقالات نویسنده که تعداد ارجاعات برابر با h و یا بیشتر از آن دارند. مثلا چنان‌چه H-Index محققی 5 باشد، مفهوم آن این است که این محقق حداقل 5 مقاله منتشر شده دارد که هرکدام حداقل 5 استناد یا Citation دارند. به عبارت دیگر مفهوم آن این است که سایر مقالات این محقق کمتر از 5 استناد دارند. امروزه این شاخص معادل Impact Factor برای محققین محسوب می‌شود.
نکات:
1. منبع محاسبه اعداد جداول فوق مجموعه استنادی Scopus می‌باشد.
2. در این جدول معیار محاسبه h-index مقالات سال 1995 به بعد می‌باشد.
3. تعداد استنادات محاسبه شده مربوط به سال 1995 به بعد است.
4. در این جداول صرفا مقالاتی از یک نویسنده محاسبه شده که آدرس (Affiliation ) وی در مقاله مربوطه دانشگاه علوم پزشکی ایلام بوده باشد.
بانک اطلاعاتی Scopus چیست؟
مجموعه بانک اطلاعاتی Scopus از مجموعه بانک‌های استنادی علوم است که توسط شرکت Elsevier منتشر می‌شود و پس از Web of Science که توسط ISI تولید می‌شود، دومین نمایه نامه استنادی علوم محسوب می‌گردد. منظور از نمایه نامه استنادی علوم، بانک اطلاعاتی است که علاوه بر چکیده مقالات، دارای فهرست رفرانس‌ها (منابع) هر مقاله نیز بوده و بدین ترتیب امکان محاسبه تعداد ارجاعات (استنادات یا Citation ها) به هر مقاله را فراهم می‌کند. بدین ترتیب می‌توان دریافت هر مقاله در این مجموعه، تاکنون چندین بار مورد ارجاع و استناد توسط سایر مقالات قرار گرفته است و یا به عبارت دیگر چندین بار توسط سایر مقالات مورد رفرانس واقع شده است که این خود می‌تواند شاخصی از کیفیت مقاله باشد.
این مجموعه دربرگیرنده بیش از 17000 عنوان مجله از موضوعات مختلف است فلذا پوشش مجلات آن تقریبا دو برابر Web of Scienceبوده و به همین علت گزارش استنادات و ارجاعات به دست آمده از آن دقیق‌تر است. جالب این است که مجموعه Scopus در برگیرنده تمامی مجلات ایندکس شده در مدلاین است و به عبارت دیگر 100% مقالات مدلاین را در بر می‌گیرد.
از آنجا که پوشش مجلات Scopus با مجموعه های Web of Science و دیگر بانک ها متفاوت است ممکن است برخی همکاران تعداد متفاوتی از مقالات خود را در این جداول ملاحظه کنند که این امر طبیعی و مربوط به پوشش مجلات Scopus است.
علم سنجی دانشی است که به مطالعه ابعاد کمی علم به عنوان تلاشی اجتماعی می پردازد; گستره ای از دانش که تلاش می کند تا با روشهای کمی به ساز و کارهای پژوهش بنیادی به عنوان فعالیتی اجتماعی پی برد.
گزارش علم‌سنجی دانشگاه علوم پزشکی ایلام مبتنی بر مجموعه اسکوپوس (بر اساس شاخص h-index )